Technika uprawy sukulentów na technozemach

Opracowano metodę poprawy bezpieczeństwa ekologicznego obszarów dotkniętych składowaniem osadów, a mianowicie tworzenie darni na zapylonych powierzchniach przy użyciu odpornych na suszę roślin zielnych. Wprowadzenie tej metody zapewnia zmniejszenie stopnia zagrożenia środowiska na obszarach objętych składowiskami osadów zakładów wydobywczych i przeróbczych rud żelaza zgodnie z wymogami państwowych przepisów sanitarnych dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego na terenach zaludnionych na podstawa.
Rośliny zielne nie mają głębokich i dużych korzeni, typowych dla roślin drzewiastych, co może zniszczyć ochronę wodną magazynu osadu. Roślinność tworzy dość rozgałęzioną sieć obfitych cienkich korzeni, korzeni i kłączy w najwyższych poziomach gleby, tworzącą tzw. darń. Ponadto roślinność zielna angażuje w cykl biologiczny duże ilości węgla, azotu, względnie ruchliwą krzemionkę, wapń, magnez, potas, fosfor, siarkę, miedź, kobalt, wzbogacając nimi górne poziomy gleby i tworząc silne poziomy próchnicy (0,5- 2, 0 m) z przewagą kwasów huminowych nad kwasami fulwowymi, o wysokich zasobach energetycznych i pokarmowych oraz rozwiniętej kationowej zdolności wchłaniania (25-30-50 mg*eq).
Bezpośrednia metoda sadzenia polega na aplikowaniu nasion roślin wraz z roztworem roboczym opartym na VCR za pomocą instalacji strumieniowej. Po nałożeniu wilgoć stopniowo odparowuje i następuje samoistne zagęszczenie żelu, aż do utworzenia ciągłej powłoki. Powłoka ta, utworzona po obróbce podłoża mineralnego reagentem węglowo-alkalicznym, jako układ polidyspersyjny, obejmuje podsystemy mineralne, organiczne, wodne, biogeniczne i gazowe.
Gleba robi się czarna, a entalpia systemu wzrasta. Prowadzi to do wzrostu temperatury gleby, poprawy warunków działania i wzrostu aktywności mikroorganizmów glebowych, przyspieszenia budzenia się nasion i kiełkowania roślin. Następuje aktywny wzrost strawności nawozów, przejawiający się efektem synergicznym przy stosowaniu razem ze środkami ochrony roślin i regulatorami wzrostu.
Podsystem organiczny to w większości roślinność, która otrzymuje kwanty energii słonecznej nagromadzonej przez humat. Przyczynia się to do wzrostu energii komórkowej, nasilenia procesów metabolicznych, przyspieszenia oddychania, zwiększenia dopływu składników odżywczych do rośliny, przyspieszenia syntezy kwasów nukleinowych i białek, aktywacji metabolizmu białek i węglowodanów, oraz poprawa składu biochemicznego roślin.
W systemie „humat – roślina” odnotowuje się dwa niezależne zjawiska o bardzo dużym znaczeniu.
Pierwszym zjawiskiem jest wzrost energii komórkowej i związana z tym intensyfikacja procesów metabolicznych. Grupy chinonowe w cząsteczce kwasu huminowego mają cztery połączone wiązania, których elektrony są zdolne do przechwytywania kwantu energii słonecznej z przejściem na wyższy poziom energetyczny. Zgromadzona w ten sposób energia słoneczna może zostać przekazana do komórki roślinnej w odpowiednim czasie, co prowadzi do nasilenia procesów metabolicznych. Porównując właściwości paramagnetyczne i aktywność fizjologiczną kwasów huminowych stwierdzono, że energia świetlna odgrywa aktywną, a być może decydującą rolę w kształtowaniu potencjału energetycznego, składu i właściwości fizykochemicznych próchnicy. Promieniowanie elektromagnetyczne wywołuje paramagnetyzm i pobudzające działanie kwasów huminowych.
Drugim zjawiskiem jest wzrost przepuszczalności błony komórkowej, co przyspiesza oddychanie roślin, ułatwia wnikanie składników odżywczych do komórki i ostatecznie prowadzi do zwiększenia intensywności wzrostu i rozwoju roślin. Ponadto istnieje bezpośredni związek między intensywnością oddychania a przenikaniem składników mineralnych do roślin, co prowadzi do efektu synergicznego.
HA jednocześnie wpływają zarówno na hydrofilowe (powinowactwo do wody), jak i hydrofobowe (odpychające wodę) obszary na powierzchni błon komórkowych. W tym przypadku CK zmieniają ładunek elektryczny swoich składników fosfolipidowych. W wyniku tych zmian elektrycznych na powierzchni błony staje się ona bardziej aktywna w transporcie pierwiastków śladowych i innych składników odżywczych do cytoplazmy komórkowej.
Należy zauważyć, że zjawisko to jest dość selektywne. Na przykład przepuszczalność jonów potasu wzrasta o dwa rzędy wielkości (100 razy), a sodu tylko o jeden (10 razy), co ma pozytywny wpływ na odżywianie roślin.
W przypadku sadzenia niebezpośredniego należy najpierw wyhodować sadzonki.
Do uprawy wykorzystano plastikowe pojemniki o niewielkiej wysokości z otworami drenażowymi w dnie. Powinno być kilka otworów, znajdują się one na obwodzie pojemnika, a także pośrodku.

Z osadu sporządzono glebę do kiełkowania soczystych nasion.

Rysunek 1- Przygotowane plastikowe pojemniki

Rysunek 2 - Struktura gleby na podstawie szlamu

Podczas siewu nasiona rozkładano na glebie zwilżonej opryskiwaczem. Nasiona nie zostały zakopane w ziemi, ale pozostawione na powierzchni. Aby wierzchnia warstwa nie wysychała szybko, pojemnik pokryto folią. Warstwę powstałego kondensatu codziennie usuwano z folii. W tym samym czasie uprawy były wietrzone (nie dłużej niż 15-20 minut). Folię usunięto dopiero wtedy, gdy kiełki miały już kilka liści.

Rysunek 3 - Kiełkujące pędy roślin